Trzymaj jemiołę z daleka od zwierząt i dzieci, to niebezpieczna roślina. Ile kosztuje świeża jemioła tuż przed świętami?

Łacińska nazwa jemioły Viscum oznacza tyle, co lep, a w starożytnym Rzymie właściwości jemioły traktowano jak najbardziej dosłownie. Z jej kleistych owoców przyrządzano specjalny klej i smarowano nimi gałązki, by w ten sposób chwytać małe ptaki.

Jemioła to nie tylko ptasi pokarm, ale i miejsce schronienia. Jest to roślina pozostająca zielona nawet w czasie zimy i wczesnej wiosny, kiedy drzewa liściaste pozbawione są liści.

– Wtedy jemioły są najbardziej widoczne, choćby na topolach, jednak ich wnętrza stanowią dogodne schronienie i maskują wszystko, co w środku. Ma to kapitalne znaczenie dla ptaków wcześnie rozpoczynających lęgi. Gniazdo umieszczone w kuli jemioły jest naprawdę trudne do znalezienia, tak dla nas ornitologów, jak i dla drapieżników – podkreśla prof. Piotr Tryjanowski, ornitolog z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.

Jemioła jest przysmakiem ptaków, nie tylko jemiołuszek. Ptaki nie tylko jedzą owoce jemioły, ale je przenoszą na duże odległości i rozmnażają.

Kiedyś roślina ta chroniła domy od piorunów i nieczystych mocy, a nawet przed epilepsją. Była składnikiem leków na astmę, ból głowy, czy obniżenie ciśnienia. Dzisiaj coraz więcej osób wiesza gałązki jemioły w domach, zwłaszcza nad wigilijnym stołem. To wróżba pomyślności dla domowników. Pocałunek pod jemiołą zwiastuje szczęście w miłości przez cały rok.

Przede wszystkim należy pamiętać, że nie możemy tak po prostu pójść do lasu i samodzielnie ściąć jemiołę. Potrzebne jest na to zezwolenie odpowiednich organów nadleśnictwa, dopiero z taką zgodą możemy ściąć jemiołę. Ścięcie nie może uszkodzić gałęzi drzewa.

W grudniu na targach i sklepach możemy znaleźć świeżą jemiołę. Im bliżej świąt, tym większy wybór. Do wyboru są różnej wielkości wiązanki u duże kule. W zeszłym roku małe pęczki jemioły można było kupić już za 3 zł/szt., średnie kule za 15-30 zł, a duże nawet 100 zł, zwłaszcza te z owocami.

Na tegoroczny wysyp świeżej jemioły trzeba jeszcze poczekać, ale obecnie ceny kształtują się podobnie jak w zeszłym roku.

• Lubelskie – duże kule, o średnicy 30-50cm, koszt 60 zł/szt. Kule średnie, średnica do 30 cm, koszt 45 zł/szt., żywa wiązanka z kokardką – 21 zł.
• Śląskie – jemioła z własnego gospodarstwa, pęczki za 30 zł. Małe pęczki – 2,50 zł. Pęczek 30 zł, mała gałązka 10 zł, cała kula 100 zł.
• Opolskie – średnie kule świeżej jemioły za 30 zł/szt.
• Wielkopolskie – średnie kule oblepione owocami w cenie 50 zł/szt.
• Warmińsko-mazurskie – duże pęki jemioły, długie na 50 cm za 15 zł/szt.
• Pomorskie – świeżo ścięta jemioła, kula o średnicy ok. 60 cm za 30 zł/szt.
• Łódzkie – świeżo ścięte, rozłożyste jemioły w dwóch rozmiarach, mała 50 zł, duża 100 zł.
• Dolnośląskie - świeżo ścięte, duże kule jemioły za 100 zł, lub taniej przy zakupie większej ilości.
• Małopolskie - świeża jemioła, ścinana w weekend przed świętami, 200 zł za duży pęk.
• Podlaskie - bukiet z sześciu gałązek za 17 zł.

Ściętej jemioły nie wstawia się do wody. Można ją spokojnie kupić już na początku grudnia i ozdobić nią dom, powiesić nad stołem, czy wykonać dekoracyjne wieńce. Jemioła jest bardzo trwała. Można spryskać ją lakierem do włosów, co pozwoli zachować listkom świeżość na dłużej, ponieważ lakier spowolni utratę wody.

Jak mówi tradycja, jemiołę można po świętach zasuszyć i przechowywać do przyszłego roku. Inny, ludowy zwyczaj, mówi aby jemiołę spalić po święcie Trzech Króli. Jeśli jednak nie robimy żadnej z tych rzeczy, wyrzucamy ją do brązowego pojemnika na bioodpady. Oczywiście tylko wtedy, jeśli jemioła jest naturalna i świeża – bez żadnych ozdób, czy farb.

Chociaż jemioła jest symboliczna i chętnie wieszamy ją nad stołem w czasie Bożego Narodzenia, warto pamiętać, że jest to roślina toksyczna. Trujące są wszystkie części tej rośliny, czyli zarówno owoce, jak i liście oraz łodygi. Dlatego to ważne, aby trzymać ją z dala od domowych zwierząt i dzieci, które mogą zainteresować się zwłaszcza białymi owocami jemioły.

Roślina ta zawiera trujące związki, m.in. wiskotoksyny i foratoksyny. Mogą uszkodzić ukkład pokarmowy, podrażnić żołądek, a w skrajnych przypadkach zatrzymać nawet akcję serca. Wśród objawów zatrucia jemiołą wymienia się m.in. ból brzucha, nudności, wymioty, biegunkę, wzdęcia, poronienie w przypadku kobiet w ciąży. Mogą utrzymywać się przez 3 dni.

W przypadku zjedzenia jakiejkolwiek części jemioły należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem. W przypadku spożycia większej ilości, konieczna może być hospitalizacja. Leczenie polega m.in. na stosowaniu środków przeczyszczających, podawaniu płynów przez kroplówkę, stosowanie aktywnego węgla, w skrajnych wypadkach nawet wspomaganie oddychania poprzez respirator.